Związek Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) zainaugurował program Forum Rynku Pracy ZPP, który stanowi platformę dialogu o wyzwaniach rynku pracy w Polsce. 2 lutego 2017 r. podczas pierwszego spotkania Forum zaprezentowano raport o wpływie aktywności zawodowej kobiet, który stanowił punkt wyjścia do dyskusji pomiędzy wiceministrami z resortu Rozwoju oraz Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ekspertami i przedsiębiorcami.

Polska stoi w obliczu poważnego kryzysu demograficznego wynikającego ze starzenia się społeczeństwa. Tylko od 2010 roku w Polsce ubyło niemal 1 mln osób w wieku produkcyjnym. Prognozuje się, że tylko w tym roku ok. 500 tys. pracowników przejdzie na emeryturę. ZPP szacuje w swoim raporcie „Jak zapobiec polskiej katastrofie demograficznej? Trzy filary polskiej polityki wobec problemu”, że do 2050 roku populacja w Polsce spadnie o 4 miliony osób, a w 2020 r. zabraknie 1 miliona pracowników.  Sytuację dodatkowo komplikuje niska, w porównaniu do innych państw unijnych, aktywność zawodowa wielu grup demograficznych i społecznych. Polska posiada jeden z najniższych w Europie wskaźników aktywności zawodowej kobiet – 61,4%, oznaczający, że statystycznie 4 z 10 Polek w wieku produkcyjnym nie pracuje i nie szuka pracy.

Te wyzwania sprawiają, że należy podjąć dialog pomiędzy różnymi interesariuszami rynku pracy w celu analizy sytuacji, diagnozy oraz zaplanowania spójnych i wielopłaszczyznowych działań stanowiących skuteczną odpowiedź na kryzys demograficzny. Wychodząc naprzeciw tej potrzebie, ZPP zdecydował się uruchomić Forum Rynku Pracy, stanowiący platformę dialogu o wyzwaniach rynku pracy w Polsce.

– Forum Rynku Pracy będzie platformą dialogu decydentów politycznych, organizacji branżowych, biznesu oraz ekspertów akademickich na temat wyzwań rynku pracy w Polsce. Zakres tematyczny prac forum skupi się na takich obszarach jak: demografia, aktywizacja zawodowa kobiet, osób młodych i seniorów, a także bariery podatkowe i prawne na rynku pracy – wyjaśnia inicjator projektu Marcin Nowacki, wiceprezes ZPP.

Tematem spotkania inauguracyjnego Forum, które odbyło się 2 lutego 2017 r. w siedzibie ZPP,  była sytuacja kobiet na rynku pracy. Prezentowany podczas konferencji raport „Praca i przedsiębiorczość kobiet – potencjał do wykorzystania w Polsce”, opracowany przez Deloitte na zlecenie firmy Coca-Cola, obrazuje aktywność zawodową Polek na tle innych państw unijnych i zawiera symulację wpływu aktywizacji zawodowej na wzrost gospodarczy. Szacuje on, że jeśli aktywność zawodowa kobiet w Polsce w wieku 20-64 lat w najbliższych latach osiągnie poziom krajów starej UE, to liczba pracujących Polek wzrośnie o 533 tys. Dzięki temu polska gospodarka może zyskać od 90 mld do 180,7 mld zł w zależności od liczby przepracowanych godzin – minimum 4 dziennie, a maksimum 8. Wielkość wpływu zwiększonej partycypacji kobiet w rynku pracy jest porównywalna z wpływem wydatków z funduszy unijnych na PKB Polski w ramach polityki spójności na lata 2007-2020.

Wyniki raportu były punktem wyjścia do dyskusji panelowej na temat kluczowych czynników wzmacniających aktywność zawodową kobiet w Polsce, zależną od wielu przesłanek gospodarczych, społecznych i kulturowych. Przede wszystkim należy wspierać Polki w łatwiejszym godzeniu ról rodzinnych i zawodowych, co stanowi jeden z czynników determinujących poziom aktywności zawodowej kobiet.

– Zależy nam na aktywności zawodowej kobiet z równoczesną poprawą sytuacji demograficznej kraju przez zwiększenie dzietności w Polsce. Program 500+ daje  kobietom więcej wolności i możliwości wyboru. To, nad czym trzeba teraz pracować to poprawa jakości usług świadczonych dla rodzin. Od września domykamy lukę przedszkolną – wszystkie 3-latki mają mieć zapewnione miejsca w publicznych placówkach. Pracujemy też nad większą liczbą miejsc w placówkach opieki nad najmłodszymi dziećmi. Dzięki ogłoszonemu właśnie programowi MaluchPlus w tym roku powstanie 12 tys. miejsc w żłobkach i klubach dziecięcych – przedstawił wiceminister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Bartosz Marczuk.

Analizy dowodzą, że wysokiej aktywności zawodowej kobiet towarzyszy wysoki współczynnik dzietności. W przykładowej Szwecji aż 83,5% kobiet w wieku od 15 do 64 r.ż. jest aktywnych zawodowych, co sprawia, że współczynnik dzietności utrzymuje się tam na poziomie 1,88 i jest jednym z najwyższych w Europie. W tym świetle właśnie zróżnicowane formy pracy mogą ułatwiać kobietom podejmowanie aktywności zawodowej. Przedsiębiorczość coraz częściej jest postrzegana jako alternatywa do tradycyjnego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, bo oferuje elastyczniejsze podejście do planowania zajęć w ciągu dnia. Badania pokazują, że kobiety deklarują duże zainteresowanie założeniem własnej firmy.

– Duch przedsiębiorczości w Polkach jest widoczny. Głównym motywem skłaniającym kobiety do zakładania własnych firm jest elastyczność, którą daje samozatrudnienie. Aktywizację zawodową kobiet wpisaliśmy w Strategię Odpowiedzialnego Rozwoju – komentuje Jadwiga Emilewicz, wiceminister w resorcie Rozwoju.

Podobny trend jest obserwowany podczas realizacji ogólnopolskiego programu aktywizacji zawodowej „Sukces to JA”, którego Coca-Cola jest partnerem.

– Zgodzę się z Panią Minister, Polki deklarują chęć zakładania własnych biznesów. W ramach realizowanego w całej Polsce programu Sukces to JA, którego jako Coca-Cola jesteśmy partnerem, Polki najchętniej biorą udział w warsztatach dotyczących zakładania firm. Prowadząc konferencje i zajęcia praktyczne w całej Polsce widzimy ogromny potencjał w Polkach, ale jednocześnie w bezpośrednich rozmowach dowiadujemy się, że dwie trzecie z tej grupy boi się podjęcia ryzyka – dodaje Anna Solarek, dyrektor kontaktów zewnętrznych i komunikacji Coca-Cola Poland. Od października 2016 r. ponad 400 kobiet zostało przeszkolonych w tematyce zarządzania karierą zawodową i prowadzenia firmy. Z platformy wiedzy www.sukcestoja.pl na co dzień korzysta ponad 1800 kobiet, które poszerzają swoją wiedzę i kompetencje dzięki zgromadzonym na platformie wykładom i materiałom interaktywnym.

– Przedsiębiorczość to także postawa społeczna, stan umysłu. Nie trzeba zakładać firmy, żeby być przedsiębiorczym. Przedsiębiorczość codzienna to właśnie prowadzenie gospodarstwa domowego, to układanie przez kobiety pracy zawodowej, własnego kształcenia z życiem rodziny. To małe i większe decyzje. Kobiety potrzebują wsparcia w logistyce dnia codziennego, gdzie musza łączyć 24/7 pracę, opiekę nad domem, dziećmi i starzejącymi się rodzicami własnymi i męża. To wszystko dziej się  najczęściej, jednocześnie w szczycie ich możliwości aktywności na rynku pracy w całym cyklu życia – dodała Izabela Grabowska, prof. Uniwersytetu SWPS.

Kobiety, które już podjęły działalność gospodarczą jako jedną z głównych barier wymieniają wysokość pozapłacowych kosztów pracy – PIT oraz składek ZUS.

– Polityka fiskalna uderza tak samo w kobiety jak i mężczyzn, ale to kobiety odgrywają główną rolę w polityce prorodzinnej, dlatego powinny być wprowadzane wszelkie formy ulg podatkowych – czy też rozliczeń, wzmacniających kobiety – argumentuje Robert Gwiazdowski z Warsaw Enterprise Institute.

Konferencja poświęcona raportowi „Praca i przedsiębiorczość kobiet – potencjał do wykorzystania w Polsce” opracowanego przez Deloitte na zlecenie jednego z największych inwestorów amerykańskich w Polsce, firmy Coca-Cola, była pierwszym spotkaniem w ramach nowego programu ZPP – Forum Rynku Pracy.

Inicjatorzy Forum, w ramach jego prac, przeprowadzą cykle dialogu, spotkania i debaty z kluczowymi interesariuszami społecznymi i politycznymi dotyczące grup (kobiety, młodzi, seniorzy) stanowiących niewykorzystane zasoby rynku pracy w kontekście polityk wspierających, podatków, świadczeń oraz przedsiębiorczości.

Za cele Forum pomysłodawcy projektu postawili sobie wymianę doświadczeń i dobrych praktyk wspierających rozwój polskiego rynku pracy; współpracę w zakresie prac programowych i legislacyjnych prowadzonych w Polsce oraz realizację projektów o charakterze badawczym i analitycznym, w tym publikację raportów.