Co tak naprawdę sprawia, że ludzie chcą pracować w danym miejscu? Chociaż od dawna podważa się wyłączną siłę pieniądza, dynamika płac na rynku (wg GUS średnie wynagrodzenie wzrosło o 7,6 proc. w 2018 roku) pokazuje, że chcąc przyciągnąć i utrzymać pracowników w firmie – szczególnie w branży technologicznej, należy im zaoferować właśnie wysokie wynagrodzenie. Te dane stoją w sprzeczności z badaniami. Udowadniają one bowiem, że w zadaniach kreatywnych, na przykład wśród programistów, gdzie przewaga budowana jest poprzez moc intelektualną, zbyt duża koncentracja wyłącznie na elementach finansowych nie przynosi najlepszych rezultatów. Co zatem tak naprawdę sprawia, że ludzie chcą zostać w firmie?
To, czy pracownik chce zostać w firmie zależy od wielu czynników, dlatego nie ma magicznej receptury, która będzie zawsze skuteczna. Biorąc pod lupę programistów coraz częściej pojawia się bardziej urozmaicony obraz ich potrzeb i oczekiwań. Wynagrodzenie i benefity w postaci bonusów czy opieki medycznej nadal odgrywają dla pracowników bardzo ważną rolę i to się nie zmieni, zwłaszcza w obliczu ogromnego popytu na ich kompetencje. Jednak wynagrodzenie już dawno przestało być wystarczającym argumentem, by kogoś pozyskać lub zatrzymać. Według raportu Hays zmienia się samoświadomość ludzi i ich oczekiwania – wysokość zarobków wciąż stanowi główny powód zmiany pracy, jednak pracownicy od miejsca zatrudnienia coraz częściej oczekują także ciekawych projektów i wyzwań (62%), stabilności zatrudnienia (60%), możliwości rozwoju kariery (52%), marki i rozpoznawalności firmy (42%) oraz środowiska pracy i atmosfery (40%). To właśnie te czynniki wpływają na ostateczną decyzję o zmianie pracy lub pozostaniu w obecnej. Jak zatem wprowadzić te rozwiązania w organizacjach?
Rozwój kariery okiem programisty
Rozwój kariery w grupie programistów jest coraz częściej tożsamy z możliwością pracy z różnymi technologiami, różnymi narzędziami, na różnym poziomie samodzielności. Pracownicy chcą mieć możliwość zmiany i otrzymywania informacji zwrotnej – szeroko rozpowszechnione są rozbudowane ścieżki rozwoju, również dla innych obszarów. Coraz częściej można zaobserwować modele oceny pracownika oparte nie tylko na realizacji celów, ale także na innych aspektach. Właśnie w tym kierunku rozwija swój zespół Spotify czy Joel Spolsky w Fog Creek. Dzięki takiej dwutorowej obserwacji pracownik wie, do czego dąży i wie, jakie może uzyskać za to wynagrodzenie. Taki system wymaga jednak dojrzałości, otwartości na dawanie i udzielanie informacji zwrotnej, a także unikanie rywalizacji. Najczęściej ocena gotowości do wejścia na inny poziom jest wypadkową feedbacku z różnych źródeł. Ścieżki kariery to tylko część sukcesu. Dostęp do różnorodnych form rozwoju, możliwość pracy z uznanymi ekspertami czy autorytetami, przestrzeń na innowacje, wsparcie współpracowników (np. pair programming, dzielnie się wiedzą, peer mentoring) bardzo pozytywnie wpływają na chęć pozostania u danego pracodawcy.
Większa elastyczność
Wg Kantar TNS i Remote-How możliwość pracy z domu oferuje już 32% polskich firm. Ośmiogodzinny czas pracy staje się reliktem przeszłości, szczególnie w zawodach, gdzie wartość można wygenerować w różnym czasie i w różnym miejscu. Mnogość możliwości, zainteresowań, a także pogarszająca się jakość życia związana z zatłoczonymi ulicami czy zanieczyszczonym powietrzem sprawia, że ludzie coraz częściej chcą mieć możliwość kształtowania tego, kiedy i gdzie będą pracować. Bezpiecznym rozwiązaniem dla firmy jest na przykład uelastycznienie czasu rozpoczęcia i zakończenia pracy, gdzie pracownik określa blok godzin, w których jest dostępny dla zespołu. Z kolei zmienione rozkłady pracy (np. 4 dni x 10 h) i praca w niepełnym wymiarze godzin są szczególnie ciekawe dla rodziców, osób jeszcze uczących się, czy takich które chcą rozwijać swoje hobby. Praca zdalna – z kawiarni czy z domu jest doskonałym rozwiązaniem, ale ma także swoje wady. Ogranicza ona na przykład możliwość uczenia się od innych czy budowania relacji z zespołem. Co więcej wymaga naprawdę dużej dyscypliny. Elastyczny czas pracy zdecydowanie pomaga w różnych sytuacjach życiowych, jest jednak zdecydowanie za wcześnie, by zamknąć biura i postawić wszystko w chmurze.
Tworzenie nowych rozwiązań = ciekawy projekt
Dla programisty ciekawy projekt to taki, w którym tworzy się rozwiązania, ma wpływ na dobór narzędzi i technologii, a nie tylko utrzymuje istniejące. Widząc efekt pracy, który zmienia rzeczywistość, pomaga innym i sprawia, że świat staje się prostszy lub ciekawszy powoduje, że programista zostaje w firmie na dłużej. O fenomenie „dlaczego?” wiele mówi Simon Sinek, pokazując jak można inspirować ludzi do przekraczania kolejnych granic i walki z demonami motywacji (książka: „Zaczynaj od dlaczego. Jak wielcy liderzy inspirują innych do działania”). Prawdą jest, że nie zawsze można zaoferować projekt, gdzie rozwiązanie powstaje od początku. Często mamy ograniczenia w architekturze czy infrastrukturze, które tworzą bariery w doborze technologii. Jednak znalezienie istoty tego, dlaczego robimy dany projekt lub zadanie i przekazanie tego pracownikom jest szczególnie ważne.
Jeżeli do zespołu wspierającego misję firmy dodamy rozwój kariery, elastyczny czas pracy i ciekawe projekty, jesteśmy na dobrej drodze do zbudowania kultury organizacyjnej, która inspiruje do pracy i daje pracownikom radość. Jest to trudna droga, ale na jej końcu jest organizacja składająca się z zaangażowanych pracowników, dostarczających dobre rozwiązania, a to ogromna wartość.
