Sezon infekcyjny trwa w najlepsze. Więcej zdrowia, mniej absencji. Czyż nie wszyscy tego chcemy? Pracodawcy i HR-owcy – szczególnie. Da się to zrobić. Co więcej, można wydłużyć o ponad 1 rok życie pracownika w dobrym zdrowiu. Jak? Z programem Zdrowa OdWaga, który poprawia zdrowie, styl życia pracowników i ich efektywność, a pracodawcom może przynieść nawet 300 000 oszczędności [1].
Każdy procent absencji chorobowej kosztuje firmę 0,7 procenta wypracowanego zysku [2]. Koszty absencji to nie tylko 100% niezrealizowanych zadań, ale także dodatkowe obciążenie związane z utrzymaniem ciągłości pracy, znalezieniem zastępstwa, nadgodzin itp. W 2023 r. absencja chorobowa spowodowana tylko przez choroby zakaźne (przeciwko którym są szczepienia!) wywołała straty rzędu 2 mld zł [3]. To odpowiadało 3,92 milionom dni pracy i ponad 17 tysiącom pełnoetatowych stanowisk pracy. A przecież te choroby to tylko część problemu.
Wiele chorób… z braku ruchu
Na absencję wpływają choroby cywilizacyjne, czyli przede wszystkim choroby układu sercowo-naczyniowego (nadciśnienie tętnicze, zawał serca, udar mózgu itp.) oraz choroby o podłożu metabolicznym (otyłość, cukrzyca, hiperlipidemia itd.). U ich podłoża leżą nadwaga i otyłość oraz styl życia, w tym niedostateczna aktywność ruchowa. Według NFZ wśród osób w wieku 20 lat i więcej 53% kobiet i 68% mężczyzn miało nadwagę, a 23% kobiet i 25% mężczyzn było otyłych. Szacuje się, że ok. 10 mln osób w Polsce cierpi na nadciśnienie, a 3 mln ma cukrzycę [4].
Polacy żyją coraz dłużej (poprawa 2010–2023 o 2,2 roku w stosunku do obecnej średniej 78,6 roku)5, jednak pozostajemy w tyle za Europą Zachodnią. Tam oczekiwana długość życia znacznie przekracza 80 lat. Co gorsza, żyjemy krócej w dobrym zdrowiu, bo tylko 62,4 roku. W ostatnich kilkunastu latach życia borykamy się z różnymi dolegliwościami. Poza wymienionymi wyżej chorobami są to także inne groźne choroby cywilizacyjne, takie jak: nowotwory, zaburzenia psychiczne i utrudniające codzienne życie problemy z układem ruchu.
Mniej efektywni, bo nieaktywni
Nadwaga i otyłość nie tylko zwiększają ryzyko zdrowotne, lecz także wywierają negatywny wpływ na produktywność zawodową. Otyłość pracowników wiąże się z wyższymi kosztami dla pracodawców i dla systemu społecznego. Dzieje się tak właśnie na skutek absencji – większej u ludzi z podwyższonym BMI niż u ludzi z prawidłową wagą, prezenteizmu (niższej efektywności w pracy z powodu choroby lub złego samopoczucia) oraz czasowego lub trwałego inwalidztwa będącego powikłaniem otyłości6. Ostatnie badania pokazują na przykładzie dużej populacji, że im wyższa waga pracownika, tym więcej godzin absencji7. Niestety, my, Polacy, jesteśmy mało aktywni fizycznie – mało się ruszamy. Tylko 28% osób uprawia jakąś formę aktywności ruchowej w czasie wolnym, a zaledwie 10% robi to regularnie8. Aż 74% pracowników nie spełnia norm WHO zalecających minimalny poziom aktywności fizycznej9.
Do zdrowia przez regularną aktywność fizyczną
W 2024 roku w Medicover, zainspirowani tymi wynikami badań, prowadziliśmy program badawczy „Zdrowa OdWaga”, realizowany przy interdyscyplinarnej współpracy wielu specjalistów: lekarzy, trenerów i ekspertów z dziedziny zdrowia publicznego. Uczestnicy programu – 240 osób, pracowników, którzy są pacjentami Medicover i mają podwyższone BMI oraz nieprawidłowy co najmniej jeden z 3 czynników ryzyka zdrowotnego (poziom cholesterolu, glikemia, ciśnienie tętnicze) – przez 12 miesięcy regularnie ćwiczyli pod nadzorem trenerów i korzystali z ogólnej edukacji na temat zdrowia. Byli także poddawani badaniom parametrów sprawności fizycznej, badaniom laboratoryjnym oraz pomiarom ciała: masy, wzrostu, obwodu talii, BMI. Wypełniali również kwestionariusz oceny jakości życia (ankieta WHOQOL).
Uczestnikami opiekowali się wykwalifikowani trenerzy, którzy motywowali ich do regularnej aktywności. Ćwiczenia, treningi grupowe i indywidualne były dostosowywane do możliwości i wydolności każdej osoby, według rekomendacji WHO10. Co 3 miesiące trener aktywności fizycznej oceniał postępy programu ćwiczeń i weryfikował indywidulany plan ćwiczeń każdego uczestnika. Po 6 miesiącach pielęgniarka oceniała stan zdrowia, wykonywała pomiary ciała i badania oraz pobierała materiał do badań laboratoryjnych. Po 12 miesiącach testy sprawnościowe, badania i pomiary powtarzano. Program ukończyło 75% osób. Znacząco poprawiły się u nich osiągnięcia w testach sprawności fizycznej. Polepszyły się również wyniki badań laboratoryjnych i parametry antropomorficzne. Co więcej, uczestnicy uzyskali dodatkowo ponad 1 rok życia w lepszym zdrowiu, a ryzyko zdrowotne, weryfikowane wskaźnikiem medycznym, wyraźnie się u nich obniżyło: spadło aż o 13%.
Mniej zwolnień lekarskich, lepsza jakość życia i efektywność
Po zakończeniu programu porównaliśmy absencję jego uczestników z absencją w grupie kontrolnej, dopasowanej pod względem wieku, płci i wskaźnika BMI. Okazało się, że liczba dni zwolnień lekarskich w grupie osób biorących udział w programie „Zdrowa OdWaga” zmniejszyła się o 32%, podczas gdy w grupie kontrolnej nie zmieniła się znacząco (wzrost o 4%).
Potwierdziły się także nasze założenia, zgodne zresztą z wynikami wielu innych badań11, że uprawianie sportu bardzo pozytywnie oddziałuje na jakość życia i wellbeing. Poczucie wydolności w codziennym życiu, w tym w pracy, wzrosło u uczestników o 27%. Pozytywne wyniki aktywności fizycznej widoczne były już po 6 miesiącach ćwiczeń12.
W trosce o dobrostan pracowników
Wśród pracowników firm – pacjentów objętych opieką Medicover – 29% ma podwyższone BMI oraz minimum jeden czynnik ryzyka zdrowotnego: podwyższony cholesterol całkowity, nieprawidłowy wynik w badaniu glukozy lub zbyt wysokie ciśnienie krwi. Ci pracownicy kwalifikowaliby się więc do takiego programu. Potrzebują oni czegoś więcej niż profilaktyka, a mianowicie: skutecznego i trwałego obniżenia ryzyka zdrowotnego. Można to osiągnąć dzięki wsparciu farmakologicznemu, ale – jak pokazały wyniki programu Zdrowa OdWaga – również stosując odpowiednio przygotowany program treningowy. Taki program znacznie przyspieszy, poprawi i utrwali efekty leczenia, a to przełoży się na mniejszą absencję zatrudnionych osób i przyniesie wymierne korzyści pracodawcom. (Gdyby włączyć do niego właściwie zbilansowaną dietę i wsparcie w jej stosowaniu, rezultaty byłyby jeszcze lepsze.)
Spektakularne wyniki programu badawczego Zdrowa OdWaga:
- o 32% mniej zwolnień lekarskich,
- o 18% niższa wartość wskaźnika insuliooporności (HOMA-IR),
- o 7,4% niższa wartość wskaźnika zaokrąglenia ciała (BRI: Body Roundness Index),
- o 13,3% mniejsze ryzyko zdrowotne sercowo-naczyniowe (HeartScore2),
- o 6,2% spadek ilości tkanki tłuszczowej trzewnej,
- o 68% mniejsze odczuwanie bólu pleców,
- o 27% większa wydolność w codziennym życiu,
- o 33% lepsze wyniki testu sprawnościowego,
i świadomość potrzeb zdrowotnych polskich pracowników a naszych pacjentów, skłoniła nas do tego, aby stworzyć w Medicover innowacyjny produkt dla klientów biznesowych oparty na doświadczeniu zdobytym podczas projektu badawczego. Mogą z niego skorzystać firmy i organizacje w Polsce, a tym samym zadbać o zdrowie i dobrostan swoich pracowników oraz realizację celów CSR.
Program Zdrowa OdWaga – Sukces w ruchu , trwa 6 miesięcy (jak pokazują testy, badania i pomiary, tyle wystarczy, aby nastąpiła poprawa sprawności i zdrowia osób, które biorą w nim udział). Jego wyróżnikiem jest ogromne wsparcie społeczne uczestników. Podczas programu są oni motywowani na treningach oraz online i motywują się wzajemnie, a mając poczucie wspólnego celu i przynależności do grupy, łatwiej pokonują trudności i dopingują się do działania.
Program odpowiada na potrzeby: indywidulanych osób – pracowników (poprawa zdrowia i jakości życia, wyrobienie zdrowych nawyków), organizacji (zmniejszenie absencji, zwiększenie efektywności i zaangażowania) i społeczeństwa (poprawą stanu zdrowia, prewencja chorób cywilizacyjnych, mniejsze koszty społeczne związane z chorobami i ich leczeniem). Tym samym może wspierać również realizację strategii ESG. Uwzględnia i promuje aspekty związane z odpowiedzialnością społeczną oraz zdrowiem publicznym, a także daje organizacji możliwość raportowania działań i śledzenia postępów w realizacji celów.
Jeśli zainteresował Cię program Zdrowa Odwaga i jeśli chcesz dowiedzieć się więcej lub rozważyć udział w nim swoich pracowników, kliknij tutaj.
