Według „Raportu Płacowego Branży IT SoDA 2024”, kobiety stanowią 17 proc. zatrudnionych w branży IT w Polsce.

Paulina Maciaszczyk, HRnews.pl: Dlaczego w IT prym wiodą nadal mężczyźni?

Wiola Klimczak, prezeska i założycielka Fundacji IT Girls: Branża IT ma swoje korzenie w czasach, gdy to kobiety odgrywały kluczową rolę w rozwoju technologii – to właśnie one były pionierkami w dziedzinie komputerów i programowania. Ada Lovelace, autorka pierwszego algorytmu, to tylko jeden z wielu przykładów. Z biegiem lat, gdy sektor IT stał się dochodowy i prestiżowy, zaczęli w nim dominować mężczyźni. Zmiana ta przyniosła konsekwencje kulturowe – technologia zaczęła być postrzegana jako obszar zarezerwowany przede wszystkim dla mężczyzn.

Obecnie kobiety w IT nadal stanowią mniejszość, a problem ma nie tylko podłoże historyczne, ale i mentalne. W Fundacji IT Girls często spotykamy kobiety, które – mimo ukończonych kursów, zdobytych certyfikatów i setek godzin nauki – nie decydują się wysłać swojego CV do firm technologicznych, ponieważ nie wierzą w swoje kompetencje. Zbyt często słyszą, że „IT nie jest dla nich”. Takie przekazy płyną zarówno z otoczenia, jak i z mediów czy kultury popularnej, gdzie technologia jest przedstawiana jako domena mężczyzn.

HRnews.pl: Z czego to wynika?

Wiola Klimczak: Stereotypy są widoczne już na etapie edukacji. Na zajęciach z programowania dla dzieci dominują chłopcy, co może utwierdzać dziewczynki w przekonaniu, że programowanie nie jest „kobiecym” zajęciem. Dopóki będziemy funkcjonować w społeczeństwie, które utrwala sztywne role płciowe, zmiana będzie wyzwaniem. W Fundacji IT Girls wierzymy jednak, że tworzenie wspierającej przestrzeni, w której kobiety odkrywają swój potencjał i przełamują stereotypy, jest kluczem do budowania bardziej różnorodnej i otwartej branży technologicznej. Z tego powodu zdecydowałyśmy się również na współpracę z Symfonią i Fundacją Symfonii w ramach programu “Career Shirt IT”, gdzie wspólnymi siłami pomagamy kobietom wrócić na rynek pracy po dłuższej przerwie.

HRnews.pl: A jakie są bariery, które wpływają na to, że kobiety stanowią mniejszość w firmach technologicznych?

Wiola Klimczak: Na mniejszy udział kobiet w branży IT wpływa wiele czynników. Jednym z kluczowych jest brak odpowiednich wzorców i inspiracji – wciąż niewiele kobiet pełni funkcje liderek technologicznych, które mogłyby zachęcać młodsze pokolenia do wyboru tej ścieżki kariery. Istotną barierą są również utrwalone stereotypy, zgodnie z którymi kobiety postrzegane są jako mniej techniczne i mniej skłonne do podejmowania złożonych wyzwań informatycznych.

Dodatkowym wyzwaniem jest kultura pracy w IT, oparta na ciągłym doskonaleniu umiejętności oraz długich godzinach pracy, co bywa trudne do pogodzenia z życiem prywatnym – zwłaszcza dla kobiet, które częściej pełnią funkcje opiekuńcze w rodzinie. Brak elastycznych form zatrudnienia oraz niewystarczające wsparcie dla osób wracających po urlopach macierzyńskich dodatkowo utrudniają kobietom rozwój w tym sektorze.

HRnews.pl: Jak na przestrzeni ostatnich lat zmieniła się sytuacja kobiet w sektorze IT? Jest lepiej, gorzej czy bez zmian?

Wiola Klimczak: Sytuacja kobiet w branży IT systematycznie się poprawia, choć pełna równość nadal pozostaje wyzwaniem. W ostatnich latach rośnie świadomość firm, że różnorodność płci w zespołach przekłada się na wymierne korzyści – zarówno pod względem kreatywności, jak i efektywności działania. Coraz częściej obserwujemy otwartość na zatrudnianie kobiet oraz powstawanie inicjatyw wspierających ich rozwój, takich jak programy mentoringowe, staże czy specjalne projekty skierowane do młodych kobiet zainteresowanych technologią. W ramach współpracy z Symfonią i Fundacją Symfonii realizujemy program „Career Shift IT”, którego misją jest wsparcie kobiet wracających po dłuższej przerwie zawodowej, szczególnie urlopach macierzyńskich, pomagając im w zdobyciu wiedzy i doświadczenia niezbędnego do przebranżowienia się i rozpoczęcia kariery w sektorze IT.

Mimo tych pozytywnych zmian, kobiety wciąż są niedostatecznie reprezentowane na najwyższych stanowiskach w branży IT. To właśnie tam potrzeba najpilniejszych i najbardziej zdecydowanych działań na rzecz równości.

HRnews.pl: Co możemy zrobić, aby zmienić tę sytuację?

Wiola Klimczak: Zmiany należy zaczynać od najmłodszych. W Fundacji IT Girls wierzymy, że edukację technologiczną warto rozpoczynać już w przedszkolu. To właśnie około szóstego roku życia dziewczynki zaczynają wątpić w swoje możliwości intelektualne i postrzegają technologie oraz nauki ścisłe jako „nie dla siebie”. Dlatego kluczowe jest inwestowanie w inicjatywy edukacyjne, które angażują dziewczynki już na wczesnym etapie rozwoju. Fundacja organizuje warsztaty, które nie tylko uczą programowania, ale także rozwijają umiejętności logicznego myślenia, kreatywności oraz budowania pewności siebie — elementów niezbędnych na każdym etapie kariery w IT.

Poza edukacją, firmy powinny tworzyć bardziej inkluzywne środowiska pracy, uwzględniające specyficzne potrzeby kobiet. Ważne jest oferowanie elastycznych form zatrudnienia, programów mentoringowych oraz możliwości pracy zdalnej. Przedsiębiorstwa powinny także aktywnie współpracować z organizacjami pozarządowymi, takimi jak Fundacja IT Girls, które prowadzą inicjatywy wspierające kobiety w branży technologicznej.

Dobrym przykładem takiej współpracy jest realizowany wspólnie przez nas, Symfonię i Fundację Symfonii projekt „Career Shift IT” — bezpłatny program rozwojowy skierowany do kobiet wracających na rynek pracy po dłuższej przerwie, na przykład po urlopach macierzyńskich. Dynamiczny rozwój technologii sprawia, że po 2-3 latach nieobecności na rynku pracy trudno odnaleźć się w zmieniającym się środowisku IT.

Aby realnie zmienić sytuację kobiet w IT, niezbędna jest współpraca sektora edukacji, biznesu oraz organizacji pozarządowych. Tylko w ten sposób możemy stworzyć przestrzeń, w której kobiety będą mogły w pełni rozwinąć swój potencjał i przyczynić się do transformacji oblicza branży technologicznej.

HRnews.pl: Specyficzną grupą są kobiety, które wracają na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem dziecka i urlopem macierzyńskim czy wychowawczym. Wiele z nich zmienia perspektywę patrzenia na swoją drogę zawodową i chętnie przebranżowiłaby się uwzględniając role z obszaru IT. Jak możemy wykorzystać ten potencjał?

Wiola Klimczak: Kobiety wracające na rynek pracy po przerwie związanej z wychowaniem dzieci stanowią niezwykle cenny zasób. Wiele z nich posiada wcześniejsze doświadczenie zawodowe, jednak po kilku latach nieobecności napotykają trudności związane z szybkim rozwojem technologii oraz zmieniającymi się wymaganiami rynku pracy. Kluczowym elementem wspierającym ich skuteczny powrót jest odpowiednie wsparcie — zarówno edukacyjne, jak i praktyczne.

Firmy powinny oferować programy wspierające kobiety po przerwie zawodowej, takie jak nasz „Career Shift IT”. Program ten umożliwia stopniowy powrót do branży IT, oferując możliwość zdobycia nowych umiejętności dostosowanych do aktualnych realiów rynku pracy.

Uczestniczki programu biorą udział w siedmiu spotkaniach, podczas których omawiane są m.in.: praca w IT bez konieczności programowania, budowanie pewności siebie, skuteczna autoprezentacja, wykorzystanie sztucznej inteligencji w codziennych obowiązkach oraz planowanie ścieżki kariery po przerwie. Program nie tylko dostarcza niezbędnej wiedzy technicznej, ale również wspiera odbudowę pewności siebie — co jest niezwykle istotne dla kobiet powracających do aktywności zawodowej po dłuższej przerwie.

HRnews.pl: Z jaką refleksją na temat sytuacji kobiet w IT chciałaby Pani zostawić przedstawicieli branży HR i o co zaapelować do nich?

Wiola Klimczak: Chciałabym, aby przedstawiciele branży HR dostrzegli, jak istotne są umiejętności miękkie w procesie rekrutacyjnym. Zbyt często koncentrujemy się wyłącznie na kwalifikacjach technicznych, zapominając o kompetencjach, które pozwalają kobietom w pełni odnaleźć się na rynku pracy – takich, jak m.in. pewność siebie, skuteczna autoprezentacja czy umiejętność budowania swojej roli w zespole. Szczególnie kobiety powracające po przerwie zawodowej, często borykają się z brakiem pewności siebie i wątpliwościami, co do własnych kompetencji.

Programy takie jak „Career Shift IT” Fundacji Symfonii i Symfonii, który wspólnie realizujemy, pokazują, jak ważne jest nie tylko przekazywanie wiedzy technicznej, ale także wsparcie kobiet w odbudowie poczucia własnej wartości. Dla działów HR kluczowe jest holistyczne podejście do kandydatów tj. uwzględnianie ich potencjału, umiejętności interpersonalnych oraz gotowości do rozwoju. Zrównoważony rozwój kompetencji technicznych i miękkich to fundament sukcesu, który umożliwi kobietom w IT nie tylko znalezienie pracy, ale także rozwój kariery na równi z mężczyznami.

Wywiadu udzieliła Wiola Klimczak, prezeska i założycielka Fundacji IT Girls.

Ukończyła Informatykę na Politechnice Warszawskiej, zajmuje się organizacją wydarzeń, mentoringiem, pracą z dziećmi w ramach szkoleń i warsztatów, na których z zespołem fundacji i ekspertami przełamuje stereotypy o IT, zmienia sposób myślenia o technologii pokazując, że jest ona wspólną przestrzenią dla wszystkich.

Wywiad z ramienia HRnews.pl zrealizowała: Paulina Maciaszczyk