Firmy działające w sektorze nowych technologii stanowią obecnie jedną z najstabilniejszych gałęzi gospodarki. Nic więc dziwnego, że coraz więcej osób pragnie budować swoją przyszłość w branży IT. Mimo, iż pula talentów IT w Polsce dynamicznie się powiększa, to jednak tempo wzrostu nadal nie wystarcza, by zaspokoić rosnące potrzeby rynku pracy. Jednym z rozwiązań tego problemu może być zwiększenie obecności kobiet w branży, które wciąż stanowią niewielki odsetek pracowników IT, szczególnie w specjalizacjach związanych z programowaniem.
Eksperci ITDS Polska, lidera w outsourcingu Inżynierów IT przewidują, że udział kobiet w IT będzie stopniowo wzrastać, co przełoży się nie tylko na zmniejszenie braków kadrowych, ale również na wzbogacenie firm o różnorodność, która wpływa pozytywnie na rozwój zespołów i kulturę organizacyjną. Pomimo licznych inicjatyw wspierających kobiety w branży IT, takich jak „IT for SHE”, „Her Way To IT”, „Dare IT” czy „Woman Update”, ich udział w tym sektorze nadal pozostaje niski – zarówno w Polsce, jak i na arenie międzynarodowej. Raport z Badania Społeczności IT 2024 opublikowany przez Bulldogjob* pokazuje, że kobiety stanowią niespełna 16% polskiego sektora IT. Podobnie sytuacja wygląda w innych krajach europejskich, jak Austria, Francja czy Niemcy, gdzie kobiety stanowią jedynie około 10% programistów, a w Czechach zaledwie 5%. Na tle Europy wyróżnia się Szwajcaria, gdzie udział kobiet w IT sięga 43%.
– Przez lata utrwalany stereotyp, że kierunki techniczne są przeznaczone głównie dla mężczyzn, mógł zniechęcać kobiety do wyboru ścieżki kariery w tym obszarze. Jednak zauważamy pozytywne zmiany – coraz więcej kobiet decyduje się na pracę w IT. Wszystkie dane wskazują na to, że ich obecność w branży będzie systematycznie wzrastać. – mówi Charles-Alexandre Gamba, CEO i współzałożyciel ITDS Polska. – Z naszych obserwacji wynika, że różnorodne zespoły osiągają wyższą efektywność. Wniesienie świeżej perspektywy, a także zróżnicowanie pod względem charakterów, osobowości i doświadczeń, znacząco poprawia jakość oraz tempo opracowywania rozwiązań. – dodaje Charles-Alexandre Gamba.
Przebranżowienie i nowe perspektywy zawodowe
Z raportu „Kobiety w IT w 2023” przygotowanego przez portal No Fluff Jobs** wynika, że droga Polek, które pracują lub chcą pracować w IT, zaczyna się od przebranżowienia (42,8 proc.), a zdecydowana większość z nich zaczyna od samodzielnej nauki (76 proc.).
Z raportu również jasno wynika, że zawody, które najczęściej wybierają kobiety to Tester (15 proc.), Project Manager (10 proc.) i UX/UI designer (8 proc.).
Przewaga kobiet w roli testerek może wynikać z faktu, że praca ta wymaga dużej dokładności i uważności, co sprawia, że wiele kobiet świetnie sprawdza się w tej roli. Testowanie bywa również postrzegane jako dobry punkt startowy w branży IT, pozwalający na zdobycie pierwszych doświadczeń i weryfikację swoich predyspozycji, a także otwierający drogę do rozwoju w kierunku bardziej zaawansowanych ról, takich jak programowanie.
Decyzja o przebranżowieniu po latach w innej branży często wynika z poszukiwania bardziej satysfakcjonującej, dynamicznej i lepiej płatnej pracy. Wiele kobiet widzi również w technologii możliwość uzyskania lepszego balansu między życiem zawodowym a prywatnym oraz korzyści płynące z elastycznych form pracy.
– W ostatnich latach coraz więcej kobiet decyduje się na zmianę ścieżki zawodowej i wejście do branży IT, która oferuje szeroki zakres specjalizacji. Są one zdeterminowane, by zdobywać techniczne umiejętności wspierające ich rozwój i budowanie kariery w tym dynamicznym sektorze. Dodatkowo, obserwujemy wzrost liczby kobiet na kierunkach technicznych, Polki wyróżniają się pod tym względem na tle innych krajów europejskich. To wyraźny sygnał, że w najbliższych latach udział kobiet w sektorze IT w Polsce może znacząco wzrosnąć. – mówi Katarzyna Stachowiak, COO i współzałożycielka ITDS Polska.
Nierówności płciowe
Jednak pomimo większej świadomości i zainteresowania kobiet pracą w branży IT, wiele z nich mierzy się z dyskryminacją płciową. Według raportu No fluff Jobs z 2024 roku, ponad połowa respondentek deklaruje, że kobietom trudniej niż mężczyznom jest wejść do branży IT. Większy odsetek kobiet zgadza się również ze stwierdzeniem, że to ich kompetencje są częściej podważane, a mężczyźni mają więcej odwagi, by walczyć o lepsze wynagrodzenia i warunki pracy. 26% specjalistów IT uważa, że mężczyźni mają lepsze predyspozycje do pracy w IT niż kobiety. Tego samego zdania jest 13,6% kobiet.
Badania wskazują, że kobiety często zaniżają ocenę swoich kompetencji, a perspektywa negocjacji dotyczących wynagrodzenia lub awansu wywołuje u nich niepewność i obawy. Taki stan rzeczy sprawia, że wiele z nich unika konfrontacji i rezygnuje z zabierania głosu w kluczowych kwestiach zawodowych. Te obawy, w połączeniu z istniejącymi uwarunkowaniami społecznymi i politycznymi, przyczyniają się do takich zjawisk jak gender pay gap, confidence gap czy szklany sufit.
Łamanie stereotypów i edukacja
Według raportu UNESCO z 2024 roku*** dotyczącego edukacji kobiet w dziedzinach STEM (nauka, technologia, inżynieria i matematyka), kobiety stanowią jedynie 35% studentów na tych kierunkach na poziomie globalnym.
W Polsce rośnie liczba kobiet decydujących się na studia techniczne i ścisłe. Jak pokazują raporty Komisji Europejskiej, kobiety stanowią aż 66% absolwentów szkół wyższych, co jest najwyższym wynikiem w Unii Europejskiej, gdzie średnia wynosi 57%. Ponadto, Polska zajmuje drugie miejsce w UE pod względem liczby absolwentek kierunków ścisłych. Jednak decyzje dotyczące kariery zawodowej zależą od wielu czynników kształtujących się na różnych etapach życia. Niewielki udział kobiet w branży IT może wynikać z różnych przyczyn, takich jak: preferencje osobiste, wpływ otoczenia, możliwość łączenia pracy z życiem rodzinnym, a także brak wiedzy na temat dostępnych opcji lub przytłaczająca liczba wyborów.
Kobiety coraz częściej dostrzegają, że branża IT oferuje różnorodne specjalizacje, a wiele ról nie wymaga specyficznych predyspozycji – umiejętności te można rozwijać w trakcie kariery. Kluczowe jest również przełamanie stereotypu, że praca w IT sprowadza się wyłącznie do pisania kodu przez cały dzień, gdyż sektor ten obejmuje znacznie szerszy zakres zadań niż samo programowanie. Wciąż brakuje świadomości, że IT to także praca zespołowa, gdzie można wykazać się kreatywnością i rozwijać w obszarach takich jak sprzedaż, doradztwo, analiza danych, zarządzanie czy inspirowanie innych. Wybór ścieżki kariery zależy od indywidualnych preferencji i tego, w jakich zadaniach czujemy się najlepiej.
– Branża IT bez wątpienia potrzebuje kobiet. W ITDS jesteśmy głęboko przekonani, że różnorodność w miejscu pracy odgrywa kluczową rolę. Wierzymy, że większa reprezentacja kobiet przynosi korzyści całej organizacji. Dlatego aktywnie wspieramy inicjatywy promujące kobiety w IT, takie jak Women in Tech Summit, w którym regularnie uczestniczymy. Przełamywanie stereotypów jest dla nas ważne, ponieważ branża IT to doskonałe miejsce dla kobiet – wiem to z własnego doświadczenia, a potwierdzają to również inne kobiety pracujące w ITDS. W naszej firmie kobiety nie tylko zajmują znaczną część stanowisk specjalistycznych, ale także dominują w kadrze zarządzającej. Jesteśmy przekonani, że trend wzrostu liczby kobiet w IT będzie kontynuowany i chętnie wspieramy ich rozwój w tej dynamicznej branży. – mówi Katarzyna Stachowiak.
