Benefity pozapłacowe są istotnym składnikiem wynagrodzenia dla wielu osób aktywnych zawodowo. Jak podają uczestnicy badania Badania Sedlak&Sedlak – Benefity w oczach pracowników 2020*, dla ponad 80% osób oferta benefitowa jest istotna w procesie rekrutacji i rozważania ofert pracy. Benefity pełnią rolę uatrakcyjniania pracodawców w oczach potencjalnych kandydatów, jednak coraz częściej podnoszona jest ich rola w budowaniu bezpieczeństwa i ograniczaniu kosztów, jakie ponosi pracodawca np. z tytułu absencji, przedłużającej się nieobecności w pracy czy spadku efektywności.

Przyjrzeliśmy się bliżej rynkowi benefitów zderzając perspektywę pracowników i pracodawców, sprawdziliśmy jakich dodatków do wynagrodzenia oczekują pracownicy, a jakie zapewniają firmy.

Większość firm (75%), których pracownicy wzięli udział w badaniu zapewnia pracownikom możliwość korzystania z dodatkowych bonusów. Najczęściej oferta benefitowa jest dostępna dla pracowników branż IT, telekomunikacyjnej i usługowej. Pracownicy zatrudnieni w branży edukacyjnej (nauka i szkolnictwo) oraz budowlanej najrzadziej mają okazję korzystać z dodatkowych ofert.

Ponad 88% osób pracujących w przedsiębiorstwach, w których jest dodatkowa oferta benefitową, korzysta z niej. Nieznacznie częściej są to kobiety niż mężczyźni.

W 2020 roku zauważalny jest 10% spadek liczby pracowników otrzymujących dodatkowe bonusy, w porównaniu do roku ubiegłego (2019).

Benefity a epidemia

Czas badania zbiegł się z wybuchem epidemii SARS-CoV-2 w Polsce, co znacząco wpłynęło na wyniki. Wielu pracowników przeszło w tryb pracy zdalnej, co spowodowało  wzrost udziału narzędzi pracy do użytku prywatnego jako jednego z benefitów pozapłacowych. Zmieniło się również postrzeganie bezpieczeństwa, pracownicy bardziej niż wcześniej interesowali się ubezpieczeniami i indywidualnymi programami emerytalnymi. Na uwagę zasługuje również podejście firm do benefitów związanych z edukacją i możliwością podnoszenia kwalifikacji – badanie wykazało, że są  one jednymi z najbardziej pożądanymi przez pracowników. Czas pandemii i izolacji w domach sprzyja nauce i rozwojowi co warto wykorzystać w kontekście nowej oferty benefitowej.

Ludzie są różni

Dopasowanie właściwej oferty benefitów pozapłacowych wymaga zbadania populacji pracowników do których jest ona adresowana. Bardzo ważne jest by o tym pamiętać na każdym etapie wdrażania nowej oferty – od jej planowania i poszukiwania nowych rozwiązań, po ich wybór, komunikację i badanie tego jak pracownicy korzystają z udostępnionych im rozwiązań. Oczywiście dopasowanie bieżącej kafeterii benefitów do potrzeb wszystkich pracowników i zadowolenie ich w tym obszarze może być bardzo trudne zwłaszcza w dużych organizacjach zatrudniających osoby o różnych profilach, ale warto do tego dążyć i pamiętać o tym, że potrzeby pracowników mogą się znacząco od siebie różnić.

Największe różnice w oczekiwaniach dotyczących benefitów i sposobów korzystania z nich są między grupą kobiet i mężczyzn. Co prawda najpopularniejszym benefitem wśród osób obu płci jest dodatkowy pakiet opieki medycznej – korzysta z niej 72% kobiet i 67% mężczyzn, ale na dalszych miejscach względem wykorzystania dostępnych bonusów są istotne rozbieżności.

Mężczyźni biorący udział w badaniu chętnie korzystają z dodatkowego ubezpieczenia na życie (43%) i kart sportowych (40%). Na dalszych miejscach wymieniają możliwość wypicia kawy czy herbaty w pracy na koszt pracodawcy, elastyczny czas pracy i pracę zdalną.

Kobiety najchętniej po opiece medycznej korzystają z możliwości pracy w elastycznych godzinach (42%) oraz z ubezpieczenia na życie (40%). Następnie jest możliwość korzystania z telefonu służbowego w czasie prywatnym i praca zdalna, z której korzysta 37% kobiet biorących udział w badaniu.

W badaniu wykazano istotne różnice w korzystaniu z oferty wśród osób zajmujących różne szczeble stanowisk w firmie i o różnym stopniu wykształcenia. Im wyższe stanowisko zajmuje pracownik i im wyższy ma poziom wykształcenia tym częściej korzysta dodatkowych bonusów.

Różnica między częstością korzystania sięga nawet 40% w przypadku pracowników o wykształceniu podstawowym versus wyższym. To poważne wyzwanie dla osób zarządzających benefitami, bywa że przyczyną jest nieodpowiednio dopasowana oferta, lub brak dostatecznej komunikacji wśród pracowników niższego szczebla. Czasem jednak trudnością jest na przykład praca zmianowa, która jest wyzwaniem organizacyjnym dla osoby budującej zakres programów wellbeingowych czy ofertę benefitową. Pracownikom biurowym (którzy często mają średnie i wyższe wykształcenie) łatwiej jest wziąć udział w aktywnościach organizowanych w biurze czy obsłużyć platformę benefitową. Większość pracowników szeregowych, fizycznych często nie ma dostępu do komputera, co przekłada się na trudniejszą komunikację i możliwość przeglądania benefitów na platformie kafeteryjnej.

Rzeczywistość a marzenia

Bywa, że oferta świadczeń pozapłacowych z których mogą korzystać pracownicy z ich oczekiwaniami i potrzebami w tym zakresie rozmijają się. Z jakich benefitów chcieliby korzystać pracownicy? Które uważają za najbardziej przydatne? Autorzy badania „Benefity w oczach pracowników 2020” poprosili respondentów o ocenę czterech najczęściej wymienianych benefitów i odpowiedź na pytanie o to, jak bardzo są one dla nich istotne. Wśród ocenianych świadczeń znalazły się:

• dodatkowy pakiet opieki medycznej – ważny bądź bardzo ważny dla 85% osób biorących udział w badaniu;
• ubezpieczenie na życie – ocenione jako ważne lub bardzo ważne dla 74% pracowników;
• elastyczny czas pracy, który jest oceniany najbardziej pozytywnie z perspektywy potrzeb pracowników i docenia go 96% osób, których odpowiedzi uwzględniono w badaniu;
• karnety na siłownię – cieszące się najmniejszą popularnością wśród pracowników, ale nadal wysoko oceniane w hierarchii potrzeb, dla 68% osób możliwość skorzystania z karnetu na siłownię czy do klubu fitness na preferencyjnych warunkach jest co najmniej ważna lub bardzo ważna.

Dodatkowa opieka medyczna stanowi istotny benefit dla większości pracowników. Doceniają ją Ci, którzy mogą z niej korzystać i najczęściej wskazują ją jako pożądaną osoby, których pracodawca jej nie zapewnia. Ponad 14% respondentów chciałoby móc korzystać z dodatkowego planu opieki medycznej, niewiele mniej (ok 13%) osób wskazuje, że chciałoby rozszerzenia pakietu benefitów o opiekę stomatologiczną. Po pandemii zakażeń koronawirusowych najbardziej pożądane benefity to nadal opieka medyczna i stomatologia, ale również refundacja kosztów dojazdów do pracy.

Dla pracowników ważny jest rozwój, doceniają możliwość szkoleń i podnoszenia kwalifikacji. Dodatkowe kursy i edukację chciałoby otrzymać od pracodawcy ponad 14% osób, które udzieliły odpowiedzi w badaniu Sedlak&Sedlak.

Benefity? Nie zawsze za darmo

Nieco ponad 18% pracowników, których zapytano o koszty, jakie ponoszą w związku z dopłatami do oferty benefitowej zadeklarowało, że nie dopłaca do świadczeń i są one w całości finansowane przez pracodawcę. Pozostali współfinansują ofertę, dopłacając od 50 do nawet 400 zł miesięcznie.

Pracownicy nie oczekują, że dodatkowe świadczenia będą gwarantowane nieodpłatnie. W wielu przypadkach są gotowi ponieść część kosztów. Ponad 37% pracowników jest gotowa dopłacać od 51 do 100 zł miesięcznie.

Gotowość do współfinansowania i jego poziom zmieniają się też ze względu na to z jakim rodzajem dodatkowych świadczeń mamy do czynienia. Wśród benefitów, których koszt ponosi wyłącznie pracodawca najczęściej są dodatkowe kursy i szkolenia (87% pracowników zadeklarowało, że nie ponosi kosztów z nimi związanych) oraz szkolenia językowe (finansowane przez pracodawcę w ponad 70% przypadków).

Pracownicy deklarują, że w tym roku dopłacają mniejsze kwoty do benefitów niż w roku ubiegłym. Przyczyn tej sytuacji można upatrywać w zmniejszonym budżecie lub w wycofaniu się firm ze współfinansowania i czasowego zawieszenia oferty benefitowej dla pracowników związanych z pogorszeniem sytuacji finansowej przedsiębiorstw.

Zadbaj o komunikację

W tegorocznym badaniu zwrócono uwagę na to, w jaki sposób prowadzona jest komunikacja benefitów i czy pracownicy rozumieją sposób ich obsługi. Dla większości osób komunikacja jaka jest prowadzona w ich firmach jest dostateczna i zrozumiała (48%), pozostali mają wątpliwości i często czują, że muszą dopytać np. o warunki wzięcia udziału w danym wydarzeniu czy sfinansowania dodatkowych szkoleń, pakietów opieki, planów emerytalnych czy innych benefitów oferowanych przez pracodawcę.

57% pracowników oczekuje, że informacje o świadczeniach będą im przekazywane drogą elektroniczną – przez e-mail. Rzeczywiście ta droga komunikacji wydaje się być wygodna dla obu stron, wyzwaniem jest jednak efektywne poinformowanie o benefitach osób, które z poczty nie korzystają np. szeregowych pracowników fizycznych czy osób zatrudnionych w sektorze budowlanym i produkcyjnym. Być może brak pomysłu na wdrożenie nowego, niestandardowego kanału komunikacji jest jedną z przyczyn dla których osoby zatrudnione na szeregowych stanowiskach w tych branżach z benefitów korzystają najmniej.

Pomimo tego, że wśród wellbeingu i świadczeń dodatkowych narosło wiele mitów i błędnych przekonań, a część z nich postrzegana jest przez pracowników jako nieistotne, atrakcyjna oferta benefitowa jest jednym z kryterium jakie biorą pod uwagę kandydaci rozważający podjęcie pracy u nowego pracodawcy. Wśród uczestników badania 82% osób potwierdziło, że dostępność benefitów ma dla nich znaczenie przy wyborze pracy.

Oprócz tego dodatkowe świadczenia mogą przyczynić się do wzrostu efektywności i zaangażowania pracowników już zatrudnionych w organizacji. Część z nich gwarantuje wzrost poziomu bezpieczeństwa i podniesienie zdrowotności pracowników zatrudnionych w firmie, a to jedna z kluczowych rzeczy w zarządzaniu organizacją w nowej, zmienionej przez epidemię rzeczywistości.

Autorka:

Aleksandra Woźniak Starsza Specjalistka ds. Rozwoju Produktów Medicover

Medicover Zdrowa Firma – Partner w budowaniu bezpieczeństwa, zdrowia i zaangażowania pracowników.
*Raport ‘Benefity w oczach pracowników 2020’, Sedlak&Sed