Istotne sprawy, o których się nie rozmawia mają zaskakującą właściwość – im jest o nich ciszej, tym większą władzę sprawują nad naszym życiem, dlatego mówimy o nich głośno. Aż 1/4 Polaków doświadczyła w swoim życiu problemu z zakresu zdrowia psychicznego. 128 dni wynosi średni czas oczekiwania na wizytę u psychiatry na NFZ. Takie wnioski płyną z raportu „Ważne słowa na P”, który został przygotowany przez Fundację Pomagam.pl we współpracy z SWPS Innowacje.
Z okazji Światowego Dnia Zdrowia oraz Światowego Dnia Chorego Psychicznie Fundacja Pomagam.pl przypomina: problemy ze zdrowiem psychicznym dotyczą milionów Polek i Polaków, a dostęp do leczenia psychologicznego i psychiatrycznego wciąż pozostaje dramatycznie ograniczony. Raport „Ważne słowa na P.” to pierwszy tak kompleksowy dokument o finansowaniu zdrowia psychicznego w Polsce.
Z danych zebranych w raporcie wynika, że aż 8,3 miliona osób w Polsce zmaga się z poważnymi problemami zdrowia psychicznego w ciągu swojego życia.
Tymczasem dostęp do specjalistycznej pomocy jest niewystarczający: średni czas oczekiwania na wizytę u psychologa w ramach NFZ to aż 128 dni, a w niektórych województwach przekracza on nawet 200 dni. Psychiatra? Na wizytę trzeba czekać miesiącami. W praktyce leczenie jest dostępne przede wszystkim komercyjnie – a więc tylko dla tych, których na nie stać.
– Obawiam się, że – na razie przynajmniej – tego transferu do prywatnej opieki zdrowotnej nie powstrzymamy. […] Jest zapotrzebowanie, jest popyt, więc jest podaż. Tym bardziej mamy z tym do czynienia w psychoterapii. To jest też oczywiście kwestia kosztów. Aby wykształcić psychoterapeutę, trzeba wydać spore pieniądze. No a wiadomo, że w publicznej służbie zdrowia tyle się nie zarobi. – zauważa prof. dr hab. n. med. Agata. Szulc.
Dramatyczny wzrost liczby zbiórek na leczenie psychiczne
Z braku systemowego wsparcia wiele osób szuka pomocy w internecie. Z danych serwisu Pomagam.pl wynika, że w latach 2016–2023 liczba zbiórek związanych ze zdrowiem psychicznym wzrosła o 500%. W 2016 roku takie hasła jak „psychiatra”, „szpital psychiatryczny” czy „psychoterapia” pojawiały się w 1 na 400 zbiórek. W 2023 – już w 1 na 85.
– Z rozmów z naszymi użytkownikami wynika, że założenie zbiórki wiąże się z sytuacją bardzo głębokiego kryzysu. W przypadku chorób, których koszty leczenia wynoszą setki tysięcy złotych, ludzie najpierw często sprzedają samochód, zapożyczają się i dopiero kiedy mają mocne poczucie sięgnięcia finansowego dna, czują się jakby usprawiedliwieni, by starać się pozyskać pieniądze od innych osób. Jeżeli nałożymy na to kwestię stygmatyzacji chorób psychicznych, to wydaje mi się, że osoby, które decydują się sięgnąć po pomoc w tym obszarze, wykazują się wręcz szaloną odwagą – podkreśla Dobrosława Gogłoza, prezeska Fundacji Pomagam.pl oraz dyrektor zarządzająca serwisu Pomagam.pl.
Wciąż za mało wiedzy, wciąż zbyt dużo tabu
Raport pokazuje, że problemy ze zdrowiem psychicznym są nadal stygmatyzowane i otoczone stereotypami. Choć coraz więcej osób deklaruje znajomość terminologii psychologicznej, to wciąż zbyt mało wiemy o tym, jak i gdzie szukać pomocy.
Fundacja Pomagam.pl zachęca, by z okazji Światowego Dnia Chorego Psychicznie zatrzymać się i pomyśleć o osobach, które zmagają się z depresją, lękiem, schizofrenią czy innymi problemami psychicznymi. Jak podkreślają autorki i autorzy raportu – zdrowie psychiczne to sprawa nas wszystkich.
– Kwestia zdrowia psychicznego jest centralna. Nie jest to temat, który można całkowicie od siebie odsunąć, i powiedzieć: „to nie moja sprawa”. Myślę, że jest to absolutnie nasza sprawa. Jeżeli nie zawsze dotyka nas bezpośrednio, może to być sprawa naszych rodziców albo dzieci, albo naszego partnera, a jak nie – może naszych pracowników. Musimy zacząć szukać lepszych rozwiązań. Jeżeli tym raportem możemy dołożyć naszą cegiełkę do ich znalezienia, będę już zadowolona. – zaznacza Dobrosława Gogłoza.
Raport „Ważne słowa na P. O pieniądzach, psychoterapii i psychiatrii w Polsce” przygotowany przez Fundację Pomagam.pl we współpracy z SWPS Innowacje, to nie tylko zbiór danych, ale także głos osób z doświadczeniem kryzysu, ekspertów i praktyczek, które od lat działają w obszarze zdrowia psychicznego. To zaproszenie do rozmowy – merytorycznej, empatycznej i wolnej od tabu. Bo żeby coś mogło się zmienić, najpierw musimy przestać milczeć.
Zapoznaj się z całym raportem za darmo: https://pomagam.pl/zdrowie-psychiczne
Pomagam.pl to największy i najpopularniejszy w Polsce serwis do tworzenia internetowych zbiórek pieniężnych. Dzięki Pomagam.pl w łatwy i bezpieczny sposób zbierzesz pieniądze na dowolny cel np. pokrycie kosztów leczenia, wsparcie znajomych i rodziny w trudnych chwilach, realizację projektów społecznych i kulturalnych. Od grudnia 2021 roku przy portalu działa Fundacja Pomagam.pl.
