Zdrowe nawyki sprzyjają zdrowiu, a ludzie w dobrej kondycji psychicznej i fizycznej lepiej wywiązują się ze swoich obowiązków: bardziej skupiają się na tym, co robią, są bardziej zaangażowani i efektywniejsi. Dlatego w interesie pracodawcy leży, aby prozdrowotne nawyki weszły zatrudnionym w krew. Możesz im w tym pomóc i zyskać.
Badania pokazują, że pieniądze wydane na profilaktykę i działania prozdrowotne przynoszą pracodawcom nawet 2,5 krotne zwroty z inwestycji[i]. Zmniejszają absencję oraz budują kulturę organizacji, która motywuje pracowników i daje energię do pracy.
Zdrowe nawyki
Zdrowe nawyki. Mniej więcej wiadomo, o co chodzi. Uprawiać sport lub zadbać o codzienną dawkę ruchu. Wypoczywać po pracy, najlepiej – aktywnie, i odpowiednio długo spać. Zdrowo, regularnie się odżywiać, zadbać o zbilansowaną dietę i nie podjadać między posiłkami. Dbać o więzi z bliskim i poświęcać im czas i uwagę. Mieć i rozwijać pasje. Badać się regularnie, a w razie potrzeby – podejmować leczenie, najszybciej jak to możliwe.
Idealnie byłoby, gdyby każdy Twój pracownik mógł przy każdym z punktów tej listy potwierdzić: „Tak, robię to”. Ale aż tak idealnie nie jest. Przyjrzyjmy się pokrótce nawykom, z których korzyści mają i zatrudniający, i zatrudniani.
Zdrowy ruch: aktywność fizyczna i sport
Ruch wpływa na cały organizm. Pobudza wydzielanie endorfin, a więc przynosi zadowolenie, poprawia samopoczucie i zmniejsza stres. W pandemii siedzący tryb życia, brak ergonomicznych warunków w czasie pracy zdalnej, ograniczenia w dostępie do rehabilitacji i zmniejszona aktywność fizyczna – zrobiły swoje. W 2020 rokuj jedną z najczęstszych przyczyn nieobecności w pracy (11,3%) były dolegliwości związane z układem ruchu. Liczba zwolnień z ich powodu wzrosła aż o 22% (raport Medicover). Tymczasem według danych IPSOS, tylko co czwarta osoba deklaruje, że jest aktywna fizycznie. 63,6% nie ćwiczy regularnie, chociaż 3 razy w tygodniu[ii]. A chodzi o wyrobienie sobie nawyku. Minimum to codzienne spacery, a najlepszy dla zdrowia jest regularny wysiłek podejmowany kilka razy w tygodniu, np. pływanie, jazda na rowerze, rolkach, joga, trening cardio, fitnes lub inne zajęcia sportowe, w których biorą udział wszystkie grupy mięśni. Klucz do sukcesu? Znaleźć taki rodzaj aktywności, która sprawia przyjemność i często ją praktykować. Organizm, po pewnym czasie przyzwyczai się do ruchu i sam będzie się go domagał.
Najtrudniej jest zacząć. Ale jeśli zapewnisz pracownikowi w ramach świadczeń pozapłacowych bezpłatny wstęp do obiektów sportowych i rekreacyjnych, na pewno będzie mu łatwiej zrobić pierwszy krok, wybrać taka formę ruchu, jaką lubi i jaka najbardziej mu służy, a potem zmobilizować się do regularnych ćwiczeń. I nawyk gotowy. Co więcej, jeśli z takich świadczeń mogą korzystać nie tylko pracownicy, ale całe ich rodziny, i razem uprawiać sport oraz aktywnie wypoczywać, to ruch na pewno stanie się nawykiem – rodzinnym. Dobrze więc wybrać taką firmę, która w ofercie świadczeń sportowych ma coś i dla dzieci, i dla młodzieży, i dla dorosłych, i dla osób w wieku 60+.
Myśląc o zdrowych nawykach, trudno nie wspomnieć o właściwym odżywaniu. Szacuje się, że obecnie więcej osób umiera z powodu otyłości aniżeli z niedożywienia. Jak podaje IPSOS, aż 42 proc. z nas zauważa, że przytyło w czasie pandemii, średnio o 6 kg. Z danych Medicover dotyczących pracowników wynika, że odsetek osób z rozpoznaniem nadwagi i otyłości wzrósł w 2020 roku o 2-3 p.p. Wzrost ten jest zresztą obserwowany od dawna. Pokłosiem niezdrowej diety nie jest jednak tylko przybieranie na wadze. Blisko połowa badanych ma cholesterol całkowity powyżej normy, a co piąty zatrudniony boryka się z problemami wynikającymi z nieprawidłowego poziomu glikemii[iii]. W wielu przypadkach ratunkiem byłaby zmiana przyzwyczajeń żywieniowych. Tylko tyle? Aż tyle. Bo nie chodzi jedynie unikanie słodyczy i śmieciowego jedzenia, ale o zbilansowaną dietę i plan żywieniowy, które będą dostosowane do indywidualnych upodobań i potrzeb organizmu i dzięki którym można będzie nie tylko jeść smacznie i zdrowo oraz zrzucić zbędne kilogramy, ale także wzmocnić odporność i odzyskać witalność i energię.
No tak, ale jaka w tym rola pracodawcy?
Większa, niż by się wydawało. Możesz stworzyć pracownikom warunki, by zmienili swoje nawyki żywieniowe i utrwalili te właściwe. Jako benefity pozapłacowe możesz zaoferować pracownikom różne formy wsparcia w zakresie dietetyki, od tradycyjnych konsultacji online i bezpośrednich, u dyplomowanych dietetyków, poprzez wykłady online i w miejscu pracy aż po coraz bardziej popularne programy dietetyczno-treningowe, dostępne na platformach internetowych. Ich użytkownicy korzystają z:
- klasycznych planów dietetycznych, w tym menu wegetariańskich i jadłospisów dla chorujących na cukrzycę,
- łatwych do przygotowania przepisów na smaczne potrawy i praktycznych list zakupów – czysta oszczędność czasu, gdy wiadomo, co kupić w jakich ilościach,
- narzędzi do monitorowania swoich postępów, przypominania o posiłkach, liczenia kalorii.
Przy takim wparciu tylko ci, którzy naprawdę nie chcą zmiany, pozostaną przy starych i niezdrowych nawykach żywieniowych.
Zdrowy odpoczynek: pasje i rozrywka
Relaks po pracy i dobry sen to podstawa. Jeśli nie mamy nawyku odpoczywania i jeśli cierpimy na niedobory snu, w organizmie dzieją się procesy, które mogą prowadzić do zaburzeń w jego funkcjonowaniu. Spada odporność, łatwiej i szybciej się męczymy. Pogarsza się myślenie, pojawia się podenerwowanie. To nie sprzyja ani atmosferze w zespołach, ani realizacji zadań. Zresztą, jak bardzo efektywny jest pracownik przemęczony? Nie bardzo – zazwyczaj wcale nie jest. Dlatego warto zadbać o to, by zatrudnieni mogli oderwać się od zawodowych problemów i złapać równowagę między pracą a życiem prywatnym (zwłaszcza teraz, gdy wiele osób pracuje zdalnie i trudno jest te dwie sfery od siebie oddzielić). Ułatwiają to benefity pozapłacowe, które pozwalają spędzić czas wolny w atrakcyjny i zdrowy sposób oraz rozwijać swoje hobby i pasje. Jako pracodawca możesz zaoferować pracownikom na przykład:
- vouchery do księgarni internetowych, czytelni i sklepów z ebookami,
- abonamenty na audiobooki czy platformy stremingowe lub platformy z grami
- kursy językowe,
- vouchery zakupowe do kin, teatrów, sklepów, restauracji i miejsc, gdzie będą mogli spędzić czas z najbliższymi.
Udział w życiu społecznym i kulturalnym jest dla zdrowia fizycznego i psychicznego niezmiernie istotny. Badania pokazują, że u ludzi, którzy obcują ze sztuką i chodzą do muzeów, galerii, teatru czy opery lub teatru nawet raz lub dwa razy w roku, ryzyko śmierci obniża się o 14%, a jeśli robią to częściej, np. co kilka miesięcy, to ryzyko zmniejsza się o 31%.[iv] Natomiast czytanie lub słuchanie książek odstresowuje i relaksuje w takim stopniu, że już 6 minut tej aktywności redukuje odczuwany stres o 68%[v]. Zadbanie o wypoczynek sprzyjający zdrowiu wpływa pozytywnie na zdrowie psychiczne.
Zdrowy duch, czyli zdrowa psychika
Jeszcze przed wybuchem pandemii 45% polskich pracowników oczekiwało od pracodawców wsparcia w zakresie profilaktyki problemów zdrowia psychicznego.[vi] Praca w trybie zmianowym, szybki powrót do pracy po okresie urlopu macierzyńskiego, zadaniowy tryb pracy, nadgodziny, wymagające projekty i konieczność łączenia życia zawodowego z prywatnym. Te wszystkie czynniki mogą negatywnie odbijać się na równowadze i zdrowiu psychicznym pracowników… Skutki? Wypalenie zawodowe, nerwica, stany lekowe, a nawet rozwój depresji. Wszystkie wymagają pomocy specjalistów. Pandemia przyniosła nowe stresory. Ludzie podczas pracy zdalnej musieli zapewnić opiekę dzieciom, doglądać ich podczas zdalnej nauki, przebywać z innymi domownikami, często na malej powierzchni, a jednocześnie być gotowym do pracy. Ci, którzy nie pracowali zdalnie, obawiali się o swoje bezpieczeństwo na stanowisku pracy czy o bezpieczny dojazd do pracy. To wpłynęło na stan ich psychiki.
W 2020 roku, w pandemii absencja pracownicza związana z zaburzeniami psychicznymi zwiększyła się o 52%: aż o 90% wydłużyły się zwolnienia z powodu zaburzeń lękowych, o 65% – z powodu ciężkiej reakcji na stres i o 47% – z powodu epizodu depresyjnego[vii]. Powyższe statystyki odzwierciedlają, jak duże jest to obciążenie dla pracodawcy. Co można zrobić dla pracowników, aby lepiej się czuli, dbali o zdrowie psychiczne i nie narażali firmy na straty? Kształtować zdrowe nawyki i świadomość jak budować swoja odporność psychiczną, oraz zapewnić dostęp do specjalistycznej opieki.
Możesz zatem proponować pracownikom seminaria, na których nauczą się balansować między pracą a życiem prywatnym i poznają techniki zarzadzania czasem, energią i zadaniami, stworzą indywidulany plan działania, poznają różnorodne techniki relaksacyjne, behawioralne (dzięki którym nabędą zdrowych nawyków) i poznawcze umożliwiające pracę z myślami i poprawę snu). Pozostają jeszcze oczywiście indywidulane konsultacje z psychologiem. Warto je zapewnić. Coraz bardziej popularne stają się także dyżury psychologiczne dla pracowników: konsultacje przez internet lub telefon Zwieszają one intymność, co sprawia, że część pracowników, którzy wcześniej nie chcieli korzystać z tego rodzaju pomocy otwiera się na tę nią.
„Zdrowa” opieka medyczna i profilaktyka
Korzystanie z opieki medycznej jako zdrowy nawyk? Oczywiście. Zaszczepić pracownikowi nawyk regularnych badań – to podstawa profilaktyki, a że lepiej zapobiegać, niż leczyć, każdy wie. Konsultacje lekarskie, medycyna pracy, wczesna diagnostyka i włączenie leczenia, gdy to konieczne – tych korzyści, zarówno po stronie pracownika, jak i po stronie pracodawcy – wyliczać nie trzeba. Jednak jako pracodawca możesz wyjść poza standardowe działania i zapewnić zatrudnionym na miejscu, w firmie, różnorodne formy wspierania zdrowia i budowania zdrowych nawyków.
W wielu sytuacjach, takich jak urazy (złamania, oparzenia), stany nagłe (zawał, omdlenie, zadławienie) i wypadki – w pracy i poza nią, wyuczone nawyki mogą uratować czyjeś zdrowie i życie. Wtedy trzeba działać szybko i według określonych reguł. Dobrze, jeśli pracownicy wiedzą co robić i poszczególne czynności wykonują tak, jakby był to ich nawyk. Możesz im to ułatwić, oferując szkolenia z udzielania pierwszej pomocy w różnych przypadkach. Jeśli dodasz do tego możliwość udziału w firmowych akcjach zwiększających bezpieczeństwo w pracy i promujących zdrowie, Twój personel będzie pod względem zdrowotnym w pełni zaopiekowany i wyedukowany. Aktywności profilaktyczne dla pracowników w firmach, które zyskują na popularności jest wiele. Zaczynają się od badań w miejscu pracy, na przykład USG dla kobiet i mężczyzn, szczepień dla pracowników, wykładów z zakresu profilaktyki chorób cywilizacyjnych i nowotworów, poprzez naukę ergonomicznego siedzenia aż do spotkań ze specjalistami takimi jak na przykład fizjoterapeuta. Dzięki rozwiązaniom z wielu obszarów każdy pracownik może znaleźć coś dla siebie.
Zadbać o aktywność fizyczną, dietę, wypoczynek i rozrywkę, dobrostan psychiczny i zdrowie fizyczne: odpowiednią opiekę medyczną i profilaktykę. Kształtować w tych obszarach zdrowe nawyki u pracowników. Czy to nie za dużo zadań dla pracodawcy? Jak je zrealizować? Jak znaleźć partnera, który zajmie się wszystkim?
Z pomocą przyjdzie Ci Zdrowa Firma. To nowe podejście do dbania o zdrowie pracowników, zgodne z tym, jak zapatruje się na nie Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), i rozwiązania, z których możesz korzystać w zależności od potrzeb swoich i swojej firmy. Kliknij, aby dowiedzieć się więcej>>
[i] WellHr – Na Zdrowie (2019)
[ii] https://upacjenta.pl/poradnik/mniej-niz-6-godzin-snu-nieregularne-posilki-ktore-nawyki-pracownikow-wymagaja-zmian wg: https://humanpower.pl/raport2018/pobierz-raport-2018-mental-master/
[iii] Raport Medicover Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2021.
[iv] British Medical Journal (2019),
[v] „Galaxy Stress Research” firmy Mindlab
[vi] Well.Hr – wg. badań grupy BUPA
[vii] Raport Medicover Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2021.
