Praca podczas upałów stanowi wyzwanie, wpływa na nasze zdrowie i efektywność. pracowników. Co można zrobić, aby przetrwać ten czas, skutecznie zapobiegając przegrzaniu oraz odwodnieniu, jeśli musimy wykonywać swoje obowiązki? Sprawdź, co na ten temat mówi nasz ekspert.
HRnews.pl: Lato w pełni, słonecznych dni nie brakuje. Jakie są najczęstsze błędy popełniane przez osoby, dla których praca podczas upałów jest koniecznością?
Magdalena Kartasińska – Kwaśnik:
– W upalne dni wiele osób nie pije wystarczająco dużej ilości płynów — nie chodzi tylko o brak wody, ale ogólny niedobór napojów w ciągu dnia. Często też pomijamy posiłki, a pokarmy stałe – wbrew pozorom – też są źródłem wody (szczególną rolę pełnią tu warzywa i owoce!). Za często wybieramy jedzenie ciężkostrawne (smażone, tłuste), które dłużej się trawi i może zwiększać uczucie zmęczenia i dyskomfortu. Picie kawy i czarnej herbaty, wbrew mitom, nie działa na nas odwadniająco, jednak napoje te zawierają sporą porcję kofeiny, której nadmiar może nasilać niepokój i przyspieszać tętno, co bywa niekomfortowe przy wysokich temperaturach. Z tego samego powodu nie warto również nadużywać napojów energetycznych.
HRnews.pl: Co według Pani należy robić, aby zapobiegać przegrzaniu pracowników podczas realizacji zadań?
– Wymieniłabym troskę o trzy kluczowe obszary: odpowiednią ilość płynów, lekkostrawną dietę oraz organizację pracy. Zapewnienie pracownikom dostępu do wody to absolutna podstawa. W czasie upałów zapotrzebowanie na płyny wzrasta do poziomu 40-45 ml na każdy kilogram masy ciała. Zatem 80 kg mężczyzna może potrzebować do spożycia w taki dzień nawet ponad 3,5 l płynów! Warto spożywać więcej świeżych warzyw i owoców (np. ogórki, pomidory, arbuzy, truskawki), wybierać chłodne, a nawet bardziej płynne posiłki (np. chłodniki, sałatki z dodatkiem lekkiego białka).
Istotne jest także unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego w najcieplejszych porach dnia, szczególnie z bezpośrednią ekspozycją na słońce oraz zapewnienie dostępu do chłodnych, dobrze wentylowanych przestrzeni. Pracownicy powinni mieć świadomość, jak rozpoznawać objawy przegrzania i jak im przeciwdziałać – edukacja żywieniowa i zdrowotna to bardzo praktyczny element profilaktyki.
HRnews.pl: Na hasło: „praca podczas upałów”, zawsze pojawia się odpowiedź o konieczności zachowania odpowiedniego poziomu nawodnienia. Jakie są praktyczne działania, które może wdrożyć każdy pracownik, aby zadbać o swoje nawodnienie?
– Poza wodą, świetnie sprawdzają się herbaty ziołowe, lemoniady i inne napoje na bazie wody z owocami (np. cytryna, mięta, ogórek), a także umiarkowana ilość kawy i herbaty. Płynne dodatki do posiłków: kefir, maślanka, mleko, jogurt zwiększają podaż płynów w ciągu dnia. Badania wskazują, że mają też świetne właściwości nawadniające – odtłuszczone mleko krowie okazało się liderem w rankingu Beverage Hydration Index, w którym naukowcy sprawdzali efekt nawadniający poszczególnych napojów.
Nadal podstawowym napojem spożywanym w ciągu dnia powinna być czysta woda, ale warto pamiętać o mleku, soku czy napojach izotonicznych właśnie w dni, gdy zapotrzebowanie jest wyższe, po intensywnych treningach w ciepłe dni, po dużej utracie wody z potem. Wypicie szklanki takiego napoju może się okazać pomocne w tego typu okolicznościach.
Można samodzielnie ocenić swój stopień nawodnienia – pomoże nam w tym częstotliwość oddawania moczu oraz jego kolor. Jeśli w ciągu dnia chodzimy do toalety o wiele rzadziej niż zazwyczaj a kolor moczu jest intensywnie żółty – powinniśmy wypijać więcej. Kolor moczu powinien być jasny, słomkowy – a częstotliwość oddawania moczu przez dorosłego człowieka to 4-8 razy w ciągu dnia.
Odpowiednie nawodnienie poprawia samopoczucie, ogranicza zmęczenie, wspiera koncentrację i zapobiega bólom głowy. Badania potwierdzają, że nawet łagodne odwodnienie (ok. 1% masy ciała) może obniżać wydolność poznawczą i fizyczną, co będzie sprzyjać większej ilości błędów, kontuzji lub po prostu gorszym samopoczuciem i efektywnością w pracy. Właśnie dlatego dzbanek z wodą, butelka, bidon, szczególnie w upalne dni powinien być zawsze pod ręką, na biurku, w torbie i plecaku.
HRnews.pl: Jak jeszcze firmy mogą wspierać pracowników latem, aby praca podczas upałów nie stanowiła dla nich tak dużego obciążenia?
– Jak już wspomniałam, firmy powinny zapewnić dostęp do dystrybutorów z zimną wodą bądź ich butelkowaną alternatywę. To absolutna podstawa. Do listy dobrych praktyk dodałabym również zaserwowanie pracownikom lekkiej sałatki, bądź butelki kefiru, maślanki. Coraz większą popularnością cieszą się dostawy świeżych owoców i warzyw bezpośrednio do biura czy zakładu pracy – to benefit, który łączy zdrowie z wygodą. I dzięki niemu można zapełnić pracownicze lodówki chłodnym arbuzem do częstowania się w trakcie gorącego dnia. Firmy mogą oferować także soki, lemoniady czy napoje, do udostępnienia pracownikom czy organizować firmowe eventy, np. dzień arbuza z poczęstunkiem i lemoniadą czy wyciskanie soków na żywo. Tego typu inicjatywy nie tylko wspierają zdrowie, ale też integrują zespół i budują pozytywną atmosferę.
Dobrym pomysłem są także akcje edukacyjne np. plakaty przypominające o piciu wody, newslettery z poradami żywieniowymi czy spotkania z dietetykiem, jak również inicjatywy z obszaru employer branding jak rozdawanie bidonów z logo firmy jako wyraz troski o pracownika przy jednoczesnym wzmacnianiu wizerunku marki. Takie działania pomagają zmniejszyć ryzyko odwodnienia, poprawiają komfort pracy oraz pełnią role ważne z punktu widzenia relacji pracowników z organizacją. To nie tylko element troski o pracowników, ale też inwestycja w ich efektywność i długoterminowe zaangażowanie.
Autorka: mgr Magdalena Kartasińska – Kwaśnik
Kierowniczka Działu Dietetycznego w firmie Better Workplace, dietetyczka kliniczna, edukatorka żywieniowa, wykładowczyni akademicka. Wraz ze sztabem dietetyków klinicznych edukuje pracowników firm z całej Polski w zakresie zdrowego odżywiania oraz wdraża i realizuje programy żywieniowe w organizacjach. Wiedzą i doświadczeniem z dziedziny dietetyki dzieli się również z pracodawcami biorąc udział w konferencjach i spotkaniach branżowych, poświęconych m.in. zagadnieniom HR.
Nie powiela żywieniowych mitów – przekazując wiedzę bazuje na najnowszych doniesieniach naukowych inspirując słuchaczy przykładami z polskiego i zagranicznego rynku pracy. Absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie na kierunku Dietetyka. Autorka publikacji naukowych poświęconych tematyce żywienia. Wykładowczyni akademicka przygotowująca przyszłych specjalistów dietetyków do pracy w zawodzie. Prowadzi również poradnię dietetyczną, w której pracuje z pacjentami zdrowymi i chorymi w każdym wieku wykorzystując doświadczenie kliniczne.
_______________________________
Better Workplace oferuje kompleksowe rozwiązania w tworzeniu zdrowego i przyjaznego środowiska pracy. Działalność firmy opiera się na założeniu, że benefity to coś więcej niż dodatki – to narzędzia budujące zaangażowanie, kulturę organizacyjną i poczucie bycia docenionym. Oferowane rozwiązania – od świeżych owoców, kawy, przez kanapki i fit przekąski, aż po prezenty i konsultacje dietetyczne – wspierają zdrowie, integrację i codzienny komfort pracowników.
Better Workplace łączy doświadczenie, niezawodną logistykę, i elastyczne podejście, by oferować usługi skrojone na miarę różnych modeli pracy – od biur, przez zakłady produkcyjne, po home office i systemy hybrydowe.