Dziś kompetencje czy umiejętności zarządcze to zbyt mało, aby być dobrym szefem – do tego niezbędne są umiejętności miękkie. Instytut Durkalskiego RMP Polska przeprowadził ponadbranżowe badanie wśród ponad 500 pracowników liniowych, aby dowiedzieć się, które z tych umiejętności oceniają najwyżej*.

Na pierwszym miejscu znalazła się pochwała. Aż 86% oceniło ją jako najważniejszą cechę osoby zarządzającej, przy czym tylko 1% respondentów wskazał na brak jej istotności. Dla większości badanych również bardzo istotne jest, aby szef wspierał i rozwijał. Poza szkoleniami jest to świadome i wspólne planowanie ścieżki rozwoju. Ponad połowa badanych oczekuje, że szef będzie dostępny i miał dla nich czas. Zaufaniem chce darzyć swojego przełożonego aż 55% badanych. Jak widać, obraz wymarzonego szefa jest bardzo spójny, a oczekiwania w stosunku do niego są wręcz bardzo niskie.

Tak proste, ale jednocześnie jak trudne

Wyniki ankiety pokazują cały obraz problemu, ponieważ pracownicy oczekują od przełożonego rzeczy podstawowych, wręcz trywialnych, których nie otrzymują. Świadczyć może o tym rosnąca fluktuacja, problemy ze znalezieniem nowych pracowników czy też ich niska motywacja i zaangażowanie. Każdy przełożony wie, jak ważna jest pochwała, pozytywna informacja czy okazywanie uznania pracownikowi. Dlaczego więc coś, czego pracownicy tak bardzo potrzebują, jest tak rzadko stosowane?

Różnice w potrzebach szefa i pracownika

Każdy z nas postrzega świat przez pryzmat własnych potrzeb i motywatorów. Oznacza to, że lepiej rozumiemy się z osobami, które cechują podobne wartości. Jeśli natomiast mamy do czynienia z osobą o zupełnie innych potrzebach, nie będzie ona nam mogła dać tego, czego oczekujemy. Takie sytuacje mogą prowadzić do wzajemnego niezrozumienia, a nawet konfliktów.

Zasady te obowiązują zarówno w pracy, przy doborze partnera czy przyjaciół. Łatwiej jest nam się porozumieć, stawiamy sobie podobne cele, mówimy podobnym językiem. Oznacza to, że posiadamy podobne potrzeby i najprawdopodobniej jesteśmy motywowani przez podobne rzeczy (tzw. motywatory). I tak też jest z potrzebą chwalenia, która bierze się z wysokiej potrzeby akceptacji. Potrzeba akceptacji jest jednym z 16 motywatorów wyodrębnionych przez prof. Stevena Reissa, które opisują całokształt ludzkiej motywacji. Znając motywatory własne i pracowników, jesteśmy w stanie odwoływać się do ich wewnętrznej motywacji.

Dlaczego szefowie nie chwalą?

Pracownicy, dla których pochwały są szczególnie istotne, to zwykle osoby o wysokiej potrzebie uznania i akceptacji. Dlatego też są oni wrażliwi na krytykę, chcą być chwaleni i doceniani, boją się porażki, a jeżeli ją poniosą to szukają problemów w swoim zachowaniu. Mówi się, że osoby takie są zewnątrzsterowne, ponieważ potrzebują (pozytywnej) informacji z zewnątrz od innych osób i od otoczenia, aby mogły w ten sposób budować pozytywny obraz swojej osoby.

Jednocześnie fakt, że szefowie nie chwalą i nie okazują uznania, nie jest ich złą wolą, lecz przejawem niskiej potrzeby uznania i akceptacji. Oznacza to, że w odróżnieniu od podwładnych (i innych osób) są oni wewnętrzsterowni – znają swoją wartość, nie potrzebują pochwały i informacji od innych osób,  aby budować pozytywny obraz swojej osoby. Pokazuje to, że chwalenie nie leży w ich naturze, jest to dla nich coś nienaturalnego, jest im obce. Jednocześnie pamiętajmy, że trudno nam jest zrozumieć osoby inne od nas samych – tak samo jest z chwaleniem i nie-chwaleniem. Szefowi jest trudno zrozumieć, że ktoś chce być chwalony, dla niego jest to „dziwne”. Oczywiście nie każdy pracownik będzie posiadał wysoką potrzebę, a szef niską potrzebę uznania, ale tak jest w wielu przypadkach, jak pokazuje badanie poniżej.

I co dalej?

Jednocześnie szefowie nie powinni wychodzić z założenia, że „nie chwalę, bo leży to w mojej naturze i nic na to nie poradzę”, bo mogą bardzo wiele. Mogą wpływać na swoje zachowania i świadomie chwalić. Ważne, aby przełożeni uświadomili sobie, dlaczego pracownicy potrzebują pochwały i jak bardzo mogą jej potrzebować, aby być zmotywowanym. Tak samo pracownicy powinni mieć świadomość, że nie-chwalenie nie jest złą wolą szefa, lecz jego naturalną potrzebą. Dlatego też coraz więcej osób bada swoje motywatory wewnętrzne na www.16motywatorow.pl, aby lepiej zrozumieć siebie, swoje zachowania oraz innych i ich zachowania. Wiedza o motywatorach jest też pomocna w tym, aby pracować nad sobą i swoimi zachowaniami po to, aby żyło nam się łatwiej, czego wszystkim życzę.

* Badanie przeprowadziliśmy w 4 kwartale 2016 zadając pytanie: „Czy szef powinien posiadać poniższą cechę”?, do wyboru były odpowiedzi tak, nie, bez znaczenia. Na infografice zostały przedstawione 4 wybrane elementy, które uzyskały najwyższe odpowiedzi „tak”

Instytut Durkalskiego RMP Polska Sp. z o.o..